Tại khu vực lòng hồ cạn Racetrack Playa, các tảng đá lớn nhỏ tự di chuyển, để lại những vệt dài ngoằn ngoèo trên mặt đất khô cằn. Hiện tượng kỳ lạ này đã làm đau đầu các nhà khoa học và du khách trong hơn một thế kỷ qua, với hàng loạt giả thuyết nhưng chưa có lời giải đáp thỏa đáng.

Hàng tháng, thậm chí có khi hàng năm, các hòn đá tại Racetrack Playa dịch chuyển khỏi vị trí ban đầu, di chuyển một khoảng cách từ vài mét đến hàng chục mét. Điều đáng kinh ngạc là không ai từng thấy trực tiếp sự di chuyển của chúng.

Các hòn đá này không chỉ di chuyển theo đường thẳng mà còn có thể rẽ trái, phải, trượt, và thậm chí tạo ra những đường lượn sóng. Một số hòn đá có khối lượng và hình dáng tương tự nhau nhưng lại có hành trình khác nhau, càng làm tăng thêm tính bí ẩn.

Ban đầu, nhiều nhà khoa học cho rằng sự di chuyển của các hòn đá là do lực hấp dẫn hoặc gió mạnh. Tuy nhiên, giả thuyết lực hấp dẫn bị bác bỏ khi nghiên cứu kỹ lưỡng cho thấy địa hình của thung lũng Chết khá bằng phẳng, chỉ chênh lệch độ cao vài centimet từ bắc xuống nam. Giả thuyết gió cũng không đủ sức thuyết phục vì gió mạnh đến mức đẩy được những hòn đá lớn là điều khó xảy ra trong điều kiện thực tế.

Mọi thứ dần sáng tỏ vào cuối năm 2013, khi hai nhà nghiên cứu Jim và Richard Norris tiến hành khảo sát khu vực lòng hồ tại thung lũng Chết. Họ phát hiện rằng sự chuyển động của các tảng đá đòi hỏi sự phối hợp của nhiều yếu tố khác nhau.

Đầu tiên, bề mặt thung lũng phải được phủ một lớp nước nông đủ để tạo thành băng nổi khi nhiệt độ xuống thấp. Lớp băng mỏng này sau đó sẽ dày lên và tạo lực đẩy cho tảng đá khi nhiệt độ tăng cao, khiến băng nứt và bị gió đẩy trôi, kéo theo các hòn đá.

Dù phát hiện của Jim và Richard Norris đã giải đáp một phần bí ẩn về những hòn đá biết đi, nhiều câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ. Hiện tượng này mới chỉ được quan sát ở một vài hòn đá nhỏ, còn sự di chuyển của các hòn đá lớn vẫn chưa được giải thích rõ ràng. Điều này tiếp tục thu hút sự chú ý và nghiên cứu từ cộng đồng khoa học.

Thung lũng Chết và những hòn đá biết đi tại Racetrack Playa là một trong những bí ẩn thiên nhiên thú vị nhất thế giới. Dù đã có những bước tiến trong việc hiểu rõ hiện tượng này, sự di chuyển bí ẩn của những hòn đá vẫn giữ vững sức hút và kích thích sự tò mò của con người.